Geloof en samenleving

Kleinzielige christenen en seculieren

Zowel christelijke als seculiere Nederlanders moeten flink wennen aan de nieuwe werkelijkheid: christenen zijn een minderheid. Beide groepen grijpen soms naar een strategie die weinig verheffend is en zeker niet effectief: kleinzieligheid. (augustus 2011)

Ik werd hierover aan het denken gezet door een kop in Trouw: 'weigerambtenaar heeft recht op tolerantie'. Het ging over het feit dat een ambtenaar van de burgerlijke stand die weigert mee te werken aan huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht uit haar functie wordt gezet. De kop lijkt wel een citaat van Calimero. En hoewel de auteurs zelf nergens het woord 'recht' uit de pen laten vloeien, geeft het wel de houding van veel christenen aan.

Kruistocht 

Al sinds de kruistocht van het COC tegen de weigerambtenaar schiet een deel van de christenheid in een kramp. Met man en macht wordt geprobeerd een restje christelijk gedachtegoed te beschermen. Er wordt flink geklaagd over de seculieren die niemand anders meer ruimte gunnen of tegen hen die oude afspraken met de voeten treden - ambtenaren van de burgerlijke stand die voor 2002 in dienst waren zouden gewoon in dienst mogen blijven en een beroep mogen doen op gewetensbezwaren.

Mijn probleem met de houding van de christenen is dat ze zich slechte verliezers betonen. Formeel hebben de COC-ers gewoon gelijk: het is inderdaad merkwaardig om ambtenaren in dienst te hebben die de wet niet willen uitvoeren. Het zou ook maf zijn om ambtenaren te hebben die geen huwelijk willen sluiten tussen een christen en iemand van een andere overtuiging op basis van 'het niet aangaan van een ongelijk span'. Wij hebben geen recht op tolerantie; niemand heeft daar recht op. Tolerantie is iets wat je ontvangt, een soort genade, maar dan minder mooi. Je krijgt iets wat je niet verdiend en de ander geeft je dat met pijn in hart. Tolerantie moet je niet om vragen, het moet je gegund worden. En dat wordt je niet gegund als je kleinzielig loopt te doen: christenen die vragen, die worden overgeslagen.

Kinderachtig

Nu is het zo dat niet alleen de christenen kleinzielig zijn, maar de seculieren ook. Het is nogal kinderachtig om van oude afspraken af te stappen. En het getuigt zeker niet van geestelijke rijpheid om van  iets wat totaal geen probleem is – er zijn zat ambtenaren van de burgerlijke stand die met plezier homohuwelijken sluiten – te problematiseren. Echt kleinzielig is het om dan je eigen willetje gewoon door te drukken.

Zou het feit dat de COC christenen op dit punt geen ruimte gunt misschien iets te maken  kunnen hebben met de houding van christenen, nu of in het verleden? In hoeverre hebben christenen die als geen ander zouden moeten weten wat genade inhoudt, een genadevolle levenshouding? In hoeverre gunnen wij een ander iets, al dan niet met pijn in het hart? Dat betekent niet dat je (politiek) dan maar alles moet goedvinden. Maar wel dat de grondtoon telkens is dat je de andere het goede gunt én ruimte geeft.